Cudowny Śląsk w miniaturze na sztalugach z zapałek
Najprawdopodobniej Architektura Śląska w miniaturze 2 Pawła Brodzisza, to cykl malarski bardzo małych i uzyskanych w operacji uskuteczniania nowoczesnych i pełnowartościowych rezultatów artystycznych – „całokształt obiektów materialnych, rozplanowywanych przez istotę rozumną, przełomowo niewątpliwych w województwie śląskim”.
W wyniku tego precyzyjnego procesu zaistniały dzieła sztuki z dziedziny malarstwa – obrazy w technice olejno-alkidowej/ftalowej stanowiące własność ruchomą Muzeum Miniaturowej Sztuki Profesjonalnej Henryk Jan Dominiak w Tychach, wśród Działu Malarstwa Rysunku i Grafiki. Ogólnie rzecz biorąc to kontynuacja strony Architektura Śląska w miniaturze
Architektura Śląska w miniaturze 2 – miniaturowe płótna
2024
Szesnasta w efekcie miniaturka
MAL114 Wieża radiostacji w Gliwicach. 4,0 x 3,2 cm.
Siedemnasta w rzeczywistości miniaturka
MAL115 Synagoga w Katowicach I poł. XX wieku. 4,0 x 3,0 cm.
2025
Osiemnasta jak widać miniaturka
MAL117 Chałupy zimą w Muzeum Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie. 2,6, x 9,3 cm.
Dziewiętnasta w dodatku miniaturka
MAL118 Bieruń – kościół pw. Św. Walentego. 3,0 x 4,0 cm.
Dwudziesta tak czy owak miniatura
MAL119 Kościół św. Walentego w Woźnikach. 3,0 x 4,0 cm.
Dwudziesta pierwsza oczywiście miniatura
MAL120 Stara Synagoga w Częstochowie – I poł. XX wieku. 3,0 x 4,0 cm.
Dwudziesta druga niewątpliwie miniaturka
MAL121 Kopiec Wyzwolenia w Piekarach Śląskich. 3,0 x 4,0 cm.
Dwudziesta trzecia ponad wszystko miniatura
MAL122 Kapliczka w skansenie w Chorzowie. 4,0 x 3,0 cm.
Dwudziesta czwarta bezspornie miniaturka
MAL123 Drewniana kaplica w Rychwałdzie. 4,0 x 3,0 cm.
Na zakończenie dwołanie zewnętrzne
Łącze do strony internetowej Pawła Brodzisza, autora.
Architektura (łac. architectura, od architector „buduję” z gr. archi „naczelny” i tekton „budowniczy”, z greckiego ἀρχιτέκτων arkitekton; „główny architekt”) innymi słowy to projektowanie budynków i innych konstrukcji. Należy pamiętać, że mniejsze budynki są zazwyczaj w całości projektowane przez architektów. Natomiast odpowiednio większe powstają we współpracy architektów, którzy skupiają się na estetyce i ogólnej użyteczności, oraz inżynierów konstrukcyjnych i technologów budowlanych, którzy obliczają nośność i zajmują się aspektami technicznymi.
W rzeczywistości architektura zajmuje się planowaniem, projektowaniem i budowaniem form, przestrzeni i krajobrazów, biorąc pod uwagę idee użyteczności, technologii, społeczeństwa, środowiska i estetyki. W architekturze materiały budowlane, technologia, światło i cienie są wykorzystywane i zestawiane w kreatywny sposób. W końcu architektura obejmuje również aspekty związane z samym projektem budowlanym, takie jak planowanie, szacowanie kosztów i zarządzanie projektem. Na koniec architekci dostarczają swoją pracę w formie rysunków i modeli, planów, elewacji i planów, które określają formę i funkcję budowli.
Niezwykłe i najciekawsze budowle świata:
* Piramida Cheopsa – Egipt.
* Stonehenge, London Eye (diabelski młyn) – Anglia.
* Petra – Jordania.
* Burj Khalifa (najwyższy budynek świata, wysokość 828 metrów) – Dubaj – Zjednoczone Emiraty Arabskie.
* Hagia Sofia – Turcja.
* Brama Brandenburska – Berlin – Niemcy.
* Kopuła na Skale – Izrael.
* Katedra Notre Dame (arcydzieło architektury gotyckiej) – Paryż – Francja.
* Kamieniec Podolski (najpotężniejsza warownia nigdy nie zdobyta szturmem) – Polska
* Angkor Wat – Kambodża.
* Lalibela (2800 m n.p.m.) – Nowa Jerozolima – Etiopia.
* Alhambra – Hiszpania.
* Pałac Woroncowa w Ałupce – Ukraina.
* Machu Picchu – Peru.
* Taj Mahal – Indie.
Radiostacja Gliwicka – nade wszystko zabytkowa stacja radiowa w Gliwicach-Szobiszowicach w województwie śląskim. Nie schodząc z tematu, wieża transmisyjna o wysokości 118 metrów, wykonana z drewna modrzewiowego, jest aktualnie najwyższą drewnianą wieżą na świecie. Nadajnik pełnił głównie rolę stacji przekaźnikowej dla Schlesische Funkstunde (Radiogodziny Śląskiej) z siedzibą we Wrocławiu, która od kwietnia 1934 r. nosiła nazwę Reichssender Breslau. Rzecz jasna była ona częścią Gleichschaltung (koordynacji niemieckiej sieci radiowej). Tak naprawdę ze względu na deklaratywną zbrojną napaść na nadajnik w przededniu II wojny światowej, jest to szczególne polskie miejsce pamięci. Od 2005 roku w budynkach stacji mieści się Dział Historii Radiofonii i Sztuki Mediów Muzeum w Gliwicach.
Rzeczywiście projektantem obiektu był Paul Meltzer (1869–1953). Wprawdzie w tamtym czasie wraz ze swoją firmą MEDA w Darmstadt był pionierem w budownictwie drewnianym i zaprojektował wiele wież radiowych, transmisyjnych i obserwacyjnych. Zresztą także duże hale wspornikowe i inne drewniane budynki.
Właściwie pierwszą stację radiową w Gliwicach uruchomiono 15 listopada 1925 roku przy ulicy Raudenera. Co więcej w tym celu wykorzystano antenę T przymocowaną do dwóch 75-metrowych stalowych wież. Bez wątpienia w 1928 roku zwiększono moc przekładni, lecz wkrótce przestała ona spełniać wymagania. W konsekwencji od 1 sierpnia 1934 do 23 grudnia 1935 roku wybudowano nowy nadajnik na ulicy Tarnogórskiej 129.
Wbrew pozorom lokalne programy nadal powstawały w pierwotnym budynku i były przesyłane podziemnym kablem do nowej lokalizacji, położonej około 5 km na północny wschód. Dodatkowo także stamtąd nadawane.
Atak na nadajnik w Gliwicach.
Oczywiście w ramach operacji Tannenberg, żołnierze SS i SD od 22 sierpnia 1939 r. dopuścili się kilku naruszeń granic z Polską, w tym ataku na nadajnik 31 sierpnia, rzekomo przeprowadzonego przez polskich żołnierzy. Ogólnie rzecz biorąc, służyły one propagandzie jako uzasadnienie inwazji na Polskę, która rozpoczęła się kilka godzin po ataku na Gliwice. Wbrew powszechnemu przekonaniu nie zostało to jednak wyraźnie wymienione jako powód wojny. W końcu, niezależnie od tego, nadajnik ten jest miejscem pamięci w Polsce upamiętniającym początek II wojny światowej, podobnie jak Westerplatte i Polska Poczta w Gdańsku.
Użycie powojenne
Pod koniec stycznia 1945 roku obiekt przeszedł w ręce Armii Czerwonej. Pięć miesięcy później strona radziecka przekazała budynki polskiej administracji. Minęło jeszcze kilka miesięcy, zanim urządzenia zostały zmontowane i ponownie uruchomione. Rozgłośnia Polskie Radio Katowice nadawała od listopada 1945 roku, ale oficjalne otwarcie nastąpiło dopiero w marcu 1946 roku. Do 1950 roku pełnił funkcję nadajnika głównego Radia Katowice na falach średnich, a od 1955 roku był nadajnikiem rezerwowym.
Ponadto do połowy lat 50. obiekt ten wykorzystywany był m.in. w okresie zimnej wojny. zakłócać odbiór Radia Watykańskiego, Radia Belgrad i programu polskiego nadawanego przez Radio Wolna Europa w Holzkirchen na falach średnich.
Wnętrze wykorzystano później do produkcji części radiowych.
Przedostatnim właścicielem nieruchomości była Telekomunikacja Polska S.A., która w 2002 roku sprzedała ją miastu Gliwice. 1 stycznia 2005 roku muzeum otworzyło jedną z czterech placówek Muzeum Miejskiego w Gliwicach – Muzeum Historii Radia i Sztuki Mediów – Radiostacja Gliwice, w której m.in. prezentuje starą technologię radiową stacji i zainscenizowany atak z 1939 r.
Kompleks został odnowiony w 2009 roku. Pomiędzy budynkami a wieżą powstał park, w którym znajdują się: utworzono dwa zbiorniki wodne i zainstalowano oświetlenie. Teren wokół budynków zachował się w dużej mierze w stanie oryginalnym. Zachowały się także kolumna zdobiona liśćmi dębu przed budynkiem nadawczym oraz brama prowadząca do budynku nadawczego.
Budynek dawnej pracowni z 1925 roku (obecnie ulica Radiowa) pełni obecnie funkcję szpitala.
Wieża transmisyjna.
Reasumując, wieżę transmisyjną zbudowano w 1935 roku razem z nowym obiektem transmisyjnym jako drewnianą wieżę radiową. Łącznie z 8-metrowym masztem antenowym osiąga wysokość 118 metrów. Ponieważ jej konstrukcja przypominała Wieżę Eiffla, nazwano ją Śląską Wieżą Eiffla.
Wieża, wyprodukowana przez firmę Christoph & Unmack AG w miejscowości Niesky/Oberlausitz, wykonana jest z drewna modrzewiowego i połączona około 16 000 mosiężnych kołków. Posiada platformy przeznaczone do chodzenia na wysokościach 40,4 m, 55,3 m, 80 m i 109,70 m. Platforma na górze, na którą można wejść po drabinie o 365 szczeblach, ma wymiary 2,13 × 2,13 metra.
W wieży znajduje się antena przewodowa prowadząca od szczytu wieży do pomieszczenia strojeniowego pod jej nogami. Służyła ona do nadawania na falach średnich. Moc nadawcza wynosiła 5 kilowatów, a częstotliwość nadawania 1231 kHz do 1945 roku.
Po zakończeniu wojny wieża służyła także do pomiarów anten produkowanych w budynku nadawczym przekształconym w halę produkcyjną, do czego nadawała się doskonale ze względu na drewnianą konstrukcję.
Bez wątpienia, obecnie na wieży znajduje się kilkadziesiąt anten, które obsługują m.in. gliwickie centrum powiadamiania ratunkowego, operatorów sieci komórkowych oraz lokalną rozgłośnię FM Radio CCM. Oryginalna antena nadal tam jest. Jednakże nadajnik nie jest już sprawny, gdyż jego wzmacniacz mocy został zdemontowany.
W końcowej analizie, od czasu zburzenia jesienią 1990 r. z powodu zniszczenia 140-metrowej drewnianej wieży nadawczej nadajnika w Żórawinie (dawniej Rothsürben) z 1932 r. wieża nadawcza w Gliwicach jest najwyższą drewnianą wieżą na świecie i jedną z ostatnich zachowanych drewnianych wież transmisyjnych.
Kształt krzyża papieskiego w Zabrzu nawiązuje do sylwetki wieży radiowej w Gliwicach.
Nieistniejąca już Wielka Synagoga w Katowicach była monumentalną synagogą w Katowicach, z pewnością w tamtym czasie najbardziej imponującą i charakterystyczną budowlą w mieście. Obiekt zbudowany w latach 1896–1900 w stylu eklektycznym, został podpalony przez nazistów 8 września 1939 r., tuż po wybuchu II wojny światowej, a następnie całkowicie zburzony.
Bezsprzecznie, obecność Żydów w Katowicach datuje się na XVIII wiek, a w kolejnym stuleciu liczba ta szybko rosła, przekraczając 2000–3000 osób na początku XX wieku i osiągając 9000 osób w latach 30. XX wieku.
Synagoga w Katowicach mieściła się przy ulicy Ufer, następnie Augusta Schneidera (dziś ulica Mickiewicza). Zbudowano ją w latach 1896-1900 na miejscu poprzedniej synagogi, Starej Synagogi w Katowicach, która, choć zbudowana w 1862 r. i rozbudowana w 1880 r., przede wszystkim, okazała się zbyt mała dla potrzeb społeczności przechodzącej gwałtowny wzrost demograficzny.
Architekt Max Grünfeld, syn Ignatza Grünfelda, który zaprojektował starą synagogę, został powołany do budowy nowej synagogi. Max Grünfeld czerpał inspirację z synagog niemieckiej reformacji (m.in. Nowej Synagogi w Berlinie i synagogi w Bohum). Stara synagoga została zburzona.
Wielka Synagoga w Katowicach została wzniesiona w stylu eklektycznym, łączącym elementy neogotyckie, neorenesansowe i neomauretańskie. Najbardziej charakterystyczną cechą była duża, bogato zdobiona kopuła latarni bezpośrednio nad główną salą modlitewną. Ściany zdobiły ogromne okna w późnogotyckim stylu, z bogatą, misterną ażurową dekoracją i frontonem zakończonym iglicą. Duża sala modlitewna mogła pomieścić 1120 osób (670 mężczyzn i 514 kobiet).
Oficjalne otwarcie odbyło się 12 października 1900 roku, w święto Rosz Haszana. W 1901 roku odbył się tu kongres Światowej Organizacji Syjonistycznej (WZO). Zgodnie z niemiecką tradycją nabożeństwa w synagodze odbywały się w bardzo uroczysty i przyzwoity sposób, a zachowanie uczestników podlegało ścisłym i precyzyjnym zasadom. Tekst kazań wygłaszanych przez rabinów publikowano w gazecie gminnej.
Holokaust
Synagoga w Katowicach została podpalona przez nazistów już 8 września 1939 roku, kilka dni po rozpoczęciu inwazji na Polskę, pod pretekstem przyjęcia widmowych wrogich snajperów. Plany szybkiej germanizacji miasta zakładały bowiem, że wszelkie ślady obecności Żydów w mieście znikną w jak najkrótszym czasie. Cała społeczność żydowska Katowic również „zniknęła” w 1939 r., została wysiedlona i deportowana do innych gett w Polsce. Większość katowickich Żydów zginęła w Holokauście.
Prawie całkowite zaniknięcie lokalnej społeczności żydowskiej i klimat polityczny naznaczony ciągłym antysemityzmem sprawiły, że jakiekolwiek powojenne projekty odbudowy stały się niewykonalne. Ruiny synagogi zostały usunięte.
Obecnie w miejscu, gdzie kiedyś stała synagoga, znajduje się plac, na którym odbywa się targowisko na świeżym powietrzu. 27 czerwca 1988 roku odsłonięto tam pomnik autorstwa Mirosława Kicińskiego. Napis (w języku polskim i hebrajskim) głosi: „Pamięci Żydów, mieszkańców Katowic, zamordowanych przez niemieckich okupantów w latach 1939-1945”.
Uchwałą Rady Miasta Katowic z dnia 8 października 1990 r. miejsce to przemianowano na Plac Synagogi.
Górnośląski Park Etnograficzny – muzeum na świeżym powietrzu położone na terenie Śląskiego Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie. Powierzchnia parku wynosi 25 hektarów.
W muzeum eksponowane są liczne budynki wiejskie z obszaru wschodniego Górnego Śląska i Śląska Cieszyńskiego – w większości wykonane z bali i konstrukcji zrębowej. Najczęściej reprezentowane są domy z Beskidów i gospodarstwa z okolic Pszczyny. Warto także wspomnieć o drewnianym kościele z wioski Nieboczowych w powiecie wodzisławskim, w gminie Lubomia z XVIII w. oraz o licznych budynkach i obiektach ze wsi Istebna na Śląsku Cieszyńskim.
Miejsce święte (sanktuarium) i kościół św. Walentego położone są w Polsce w miejscowości Beruń, gmina Beruń, powiat bieruńsko-lędziński, województwo śląskie i należą do dekanatu Beruń archidiecezji katowickiej, jest kościołem filialnym parafii pw. Świętego Bartłomieja Apostoła w Beruniu.
Drewniany kościół wpisany jest na listę zabytków kultury materialnej RP pod numerem A/423/14 (A/478/16) i jest częścią Szlaku Architektury Drewnianej w województwie śląskim.
Sanktuarium św. Cmentarz Walentyna znajdował się poza granicami miasta Bieruń (dziś znajduje się w jego centrum) i do końca XVIII wieku służył głównie do chowania osób niegodnych pochówku na cmentarzu parafialnym, np.: samobójstwa.
Data założenia kościoła nie jest dokładna. Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z 1628 roku, a jej autorem jest protestancki dziekan pszczyński Johann Hoffmann. Według niego kościół został zbudowany pomiędzy 1623 a 1626 rokiem, kiedy to zbudowano kościół św. Bartłomieja pozostawała w posiadaniu protestantów do (1645 r.)[2].
W latach 1677–1680 był przedstawicielem kościoła parafialnego św. Bartłomieja, który spłonął podczas pożaru miasta Bieruń. W tym czasie rozwinął się kult św. Walentego, który przekroczył granice parafii Bieruń.
W 1725 roku przeprowadzono generalny remont kościoła. W 1845 roku w Bieruniu wybuchł kolejny wielki pożar, który zniszczył kościół parafialny i po raz kolejny kościół św. Kościół parafialny św. Walentyny.
W 1929 roku kościół został uznany za zabytek kultury. W 1942 roku z inicjatywy ks. Jana Trochty przeprowadzono generalny remont wnętrza. Po zakończeniu II wojny światowej został formalnie włączony pod prawną opiekę państwa.
W 1971 roku w kościele wybuchł pożar, który powstał na skutek wadliwej instalacji elektrycznej. Pożar szybko ugaszono i natychmiast rozpoczęto naprawę.
14 marca 1972 roku kościół został celowo podpalony. Uszkodzenia były znaczne. Zniszczeniu uległ cały dach, sufit i górne części ścian bocznych. Prace remontowe rozpoczęto natychmiast i już w 1991 roku wymieniono pokrycie dachu gontem oraz zainstalowano zabezpieczenia przeciwpożarowe i antywłamaniowe.
W kościele znajdują się relikwie św. Walentego, którego autentyczność potwierdza dokument z 28 stycznia 1961 roku. 13 stycznia 2015 roku kościół został podniesiony dekretem metropolity katowickiego do rangi miejsca świętego (sanktuarium) św. Walentego.
W 2003 roku Św. Walenty został patronem miasta Bieruń.
Z architektonicznego punktu widzenia jest to budynek jednonawowy o konstrukcji szkieletowej z deskowaniem. Typowa architektura drewnianych budowli sakralnych Górnego Śląska. Nawa zakończona jest prezbiterium. Dach kościoła jest kryty gontem, prezbiterium ma sześciokątną latarnię zwieńczoną niewielką kopułą. Ambona z małymi organami z XVII w. podtrzymywana jest przez dwie drewniane kolumny. Dach jest dwuspadowy i pokryty gontem, a ściany kościoła są obite deskami.
Wewnątrz na ołtarzu głównym znajduje się obraz Św. Biskupa Walentego wśród chorych w latach 1722–1723 i od 1907 r., na którym przedstawiono scenę zesłania św. Walentego uzdrawiającego niewidomą dziewczynę – obraz Jana Nygi. Po bokach ołtarza znajdują się rzeźbione polichromowane figury św. Ambroży i Św. Jan Chryzostom. Na tabernakulum znajduje się krucyfiks, na którego cokole przechowywane są relikwie św. Walentego. Pomiędzy ołtarzem głównym a absydą znajduje się nawa, po której wierni obchodzą ołtarz na kolanach. Ołtarz boczny po stronie ewangelii poświęcony jest Matce Bożej. Sufit jest bogato zdobiony polichromią i obramowany bordiurą z akantem. W rogach umieszczono wizerunki Matki Boskiej z miejsc świętych: Piekar Śląskich, Pszczewa, Lourdes – miasta i gminy w południowo-zachodniej Francji, u podnóża Pirenejów i Fatimy – miasta w Portugalii, leżącego w centrum kraju. Nad barokową amboną umieszczono baldachim.
Kościół św. Walentego – drewniany rzymskokatolicki kościół cmentarny położony we wsi Woźniki, w powiecie lublinieckim, w województwie śląskim, w Polsce. Należy do parafii katolickiej św. Katarzyny w Woźnikach. Kościół wpisany jest do wojewódzkiego rejestru zabytków pod numerami ewidencyjnymi 414/60 z dnia 15 marca 1960 r. i 99/78 z dnia 15 marca 1978 r. i jest częścią Szlaku Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego.
Drewniany kościół w Woźnikach wzmiankowany jest już w 1490 roku. W 1696 roku mieszczanie z Woźników zbudowali nowy kościół na miejscu pierwotnego. Po wybudowaniu nowego murowanego kościoła w pobliżu rynku w Woźnikach, drewniany kościół stał się kaplicą. W 1702 roku do kościoła dobudowano przybudówkę (klasztor). Po pożarze miasta w 1789 r., do 1813 r. pełnił funkcję kościoła parafialnego, a następnie kościoła cmentarnego. W 1901 roku przeprowadzono generalny remont, a malarz Oskar Kowalewski ozdobił wnętrze kościoła polichromią ornamentalną i figuralną. Wymieniono również ołtarz św. Walentego. W 1959 roku wymieniono uszkodzone gonty na dachu kościoła. W 2003 roku na dachu położono nowe gonty. W 2004 roku przeprowadzono renowację polichromii wnętrza, podczas której odkryto starsze malowidła barokowe z XVII wieku.
Wokół kościoła znajduje się cmentarz, a przy nim grób Józefa Lompy, znanego śląskiego poety i pedagoga.
Kościół jest orientowaną, drewnianą, jednonawową budowlą o konstrukcji szkieletowej, na planie prostokąta z trójkątnym końcem, położoną na kamiennym fundamencie. Kościół nie posiada oddzielnego prezbiterium. Do nawy od strony północno-wschodniej przylega mała zakrystia. Do zachodniej fasady dobudowano przybudówkę, która początkowo służyła jako pokój dla kobiet, a później jako hol. Nad przedsionkiem znajduje się ośmiokątna wieżyczka zwieńczona arkadową latarnią i dachem w kształcie dzwonu. Kościół na zewnątrz zakrystii otoczony jest otwartymi szałasami, których dachy namiotowe wsparte są na kolumnach. Dach dwuspadowy pokryty jest gontem, dach czterospadowy zaś dachem czterospadowym. Dach czterospadowy znajduje się również nad przedsionkiem i zakrystią. Ściany kościoła powyżej nawy, zakrystii i przedsionka pokryte są gontem, wieża i szczyt zachodni deskami w układzie pionowym. W ścianach bocznych nawy kościoła znajdują się trzy okna, jedno w zakrystii i dwa w przedsionku.
Wnętrze posiada płaskie, drewniane stropy, a w części zachodniej znajduje się galeria wsparta na czterech drewnianych kolumnach. Kościół ozdobiony jest polichromią. Główny ołtarz św. Walentego, pochodzący z około 1901 roku, zdobi obraz klęczącej Matki Boskiej z Dzieciątkiem przed św. Walentym. Renesansowa ambona pochodzi z XVII wieku i jest ozdobiona ornamentami w formie orłów cesarskich oraz wizerunkami ewangelistów wykonanymi techniką papier mâché.
Stara Synagoga w Częstochowie, obecnie nieistniejąca, była pierwszą dużą synagogą w Częstochowie na terenie Polski. Zbudowana w 1765 roku, rozbudowana w 1872 roku i ponownie odnowiona wewnątrz w latach 1928–1929. W 1939 roku naziści splądrowali to miejsce, zaminowali je i całkowicie zburzyli, a ostateczna likwidacja getta w Częstochowie miała miejsce 20 lipca 1943 roku.
Częstochowa jest jednym z historycznych miejsc obecności Żydów w Polsce od XVII wieku. Od XIX wieku społeczność żydowska doświadczyła bardzo dużego wzrostu demograficznego. W mieście żyły już tysiące Żydów, co wymagało budowy nowych, coraz większych miejsc kultu i rozbudowy istniejących.
Położona w sercu żydowskiej dzielnicy miasta, „Stara Synagoga” była pierwszą dużą synagogą zbudowaną w 1765 roku przez stale rosnącą lokalną społeczność żydowską. Już w 1872 r. zwrócono się z prośbą o rozbudowę budynku poprzez dodanie dużego przedsionka od frontu, w którym mieściły się również biura wspólnoty i z którego można było przejść do sali modlitewnej. Nową fasadę wykonano w bardzo prostym i stonowanym stylu neoklasycznym, ozdobiono kolumnami i kapitelami pilastrów, a na trójkątnym tympanonie umieszczono Tablice Prawa.
Podczas gdy Nowa Synagoga w Częstochowie, otwarta w 1909 r., stała się punktem odniesienia dla bardziej reformowanego skrzydła lokalnego żydostwa, Stara Synagoga nadal pozostawała centrum judaizmu ortodoksyjnego pod przewodnictwem słynnego rabina Nachuma Asza od 1889 r. do 1936 roku jeden z najbardziej wpływowych przywódców społeczności żydowskiej w Częstochowie. Podążając za jego inspiracją, wnętrze synagogi zostało całkowicie odnowione i ozdobione wspaniałymi freskami w latach 1928–1929 przez Pereca Willenberga.
Ściany sali modlitewnej, zbudowanej na planie prostokąta, zdobione były polichromią o motywach opartych na stylizowanych literach hebrajskich. Na suficie namalowano dwie tarcze i siedmioramienną menorą. Na ścianie wschodniej znajdował się bogato zdobiony Aron ha-kodesz, przykryty bogato haftowaną zasłoną. Przed arką stała piękna bima. Wnętrze synagogi oświetlały pięknie zdobione, nisko zawieszone kandelabry. Światło dzienne wpadało do wnętrza przez wysokie okna ozdobione witrażami zaprojektowanymi przez samego Willenberga, co stwarzało efekt religijnej powagi.
Natychmiast po przybyciu Niemców we wrześniu 1939 r. nastąpiło zamknięcie i zniszczenie miejskich synagog. Nie oszczędzono ani starej synagogi (zdewastowanej 25 września 1939 r.), ani nowej synagogi (spalonej 25 grudnia 1939 r.). W kwietniu 1941 roku oba budynki znalazły się w granicach getta w Częstochowie. Stara synagoga pozostała na swoim miejscu nawet po tym, jak masowe deportacje we wrześniu i październiku 1942 r. drastycznie zmniejszyły obszar getta. Podczas ostatecznej likwidacji „małego getta” w lipcu 1943 r. budynek został zaminowany i całkowicie zrównany z ziemią, podobnie jak znaczna część okolicznych budynków.
W przeciwieństwie do swojego najsłynniejszego dzieła artystycznego, Perec Willenberg przeżył Holokaust, ukrywając się w Warszawie pod fałszywym nazwiskiem Karol Baltazar Pękosławski. Zmarł w 1947 roku. Jego syn, Samuel Willenberg (1923-2016), był jednym z bohaterów powstania w obozie zagłady Treblinka, a następnie powstania warszawskiego, a później również został artystą i rzeźbiarzem w Izraelu.
Społeczność żydowska została praktycznie wyniszczona w Holokauście, dlatego pod koniec wojny ruiny synagogi po prostu usunięto, aby poszerzyć ulicę. Dziś nie ma już śladu po tym starożytnym budynku.
Kopiec Wyzwolenia w Piekarach Śląskich – kopiec, który oczywiście usypano w latach 1932–1937 dla uczczenia 250. rocznicy przemarszu husarii polskiej króla Jana III Sobieskiego pod Wiedeń. Ponadto usypano go dla uświetnienia 15. rocznicy przyłączenia wschodniej części Górnego Śląska do Polski.
Kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa jest zabytkową kaplicą położoną we wsi Rychwałd, w powiecie żywieckim, w województwie śląskim, w Polsce. Kaplicę zbudowano w 1757 roku z materiałów pochodzących ze starego kościoła w Gilowicach. Należy do parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Rychwałdzie. Obiekt wpisany jest do wojewódzkiego rejestru zabytków pod numerem wpisu A-530 z dnia 3 listopada 1987 r. i znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego.
Drewniany kościół wybudowano we wsi Gilowice w 1635 roku. W 1658 roku w Rychwałdzie został uznany za świętego i rozpoczął się kult obrazu Matki Boskiej, który znajdował się w drewnianym kościele konsekrowanym w 1547 roku. W związku ze wzrastającą liczbą wiernych przybywających do tego obrazu, zapadła decyzja o budowie nowego, murowanego kościoła, którego konsekracji dokonano w 1756 roku. Stary, drewniany kościół przeniesiono do sąsiednich Gilowic, gdzie stoi do dziś pod wezwaniem św. Andrzeja Apostoła. W tym samym czasie rozebrano stary kościół w Gilowicach i w 1757 roku z jego materiałów wybudowano kaplicę Najświętszego Serca Jezusowego. W 1856 roku kaplicę wyremontowano z okazji jej stulecia.
W 1958 roku kaplica pełniła funkcję klasy katechetycznej. W kolejnych latach obiekt popadł w ruinę. Został całkowicie odnowiony w 2012 roku.
Kaplica jest orientowaną, jednonawową budowlą drewnianą na planie prostokąta z trójkątnym zakończeniem. Materiałem użytym do produkcji jest drewno jodłowe. Dach jest dwuspadowy, kryty gontem, z naczółkiem powyżej krawędzi. Pośrodku dachu znajduje się sześciokątna wieżyczka z latarnią i dachem piramidalnym. Wejście w fasadzie zachodniej osłonięte jest szerokim nadprożem. Wnętrze jest nieumeblowane, sufit jest płaski.
Badania dendrochronologiczne przeprowadzone w 2010 r. wykazały, że jodłowe belki murów obwodowych zostały powalone zimą na przełomie 1507–1508 r., a ich wiek wynosił ponad sto, a w niektórych przypadkach nawet sto pięćdziesiąt lat. Belki jodłowe służące do budowy więźby dachowej (krokwi) ścinano jesienią 1508 roku lub zimą na przełomie 1508–1509 roku. Sygnaturka (wieża) to dom o konstrukcji szkieletowej z drewna świerkowego i jodłowego, który został wycięty w dwóch okresach; 1795–1796 i 1796–1797.
Województwo śląskie – bez wątpienia to jednostka administracyjna, jedno z 16 województw w Polsce. W dodatku obejmujące historyczny Górny Śląsk, polską część Śląska Cieszyńskiego i zachodnią część Małopolski. Jak dotąd stolicą województwa są Katowice.
Przy tym, województwo śląskie jest jedynym, w którym liczba miast na prawach powiatu (19) jest większa od liczby powiatów (17).
Tak czy inaczej województwo śląskie położone jest w południowej Polsce, w dolinach rzek Wisły, Odry i Warty, granicząc z Czechami i Słowacją. Ogólnie rzecz biorąc województwo obejmuje wschodnią część Śląska, zachodnią część Małopolski i południową część Wielkopolski, co czyni je obszarem o dużym znaczeniu kulturowym i historycznym w kraju. W rezultacie gospodarka Górnego Śląska jest bardziej rozwinięta niż rolnicza część wschodniej Małopolski. Z drugiej strony wyjątkiem jest Kotlina Dąbrowska, historyczny region Małopolski. Oprócz tego geograficznie województwo położone jest na Wyżynie Śląskiej i Krakowsko-Częstochowskiej, w Kotlinie Oświęcimskiej i Beskidach.
Sąsiednie województwa:
* województwo łódzkie
* województwo świętokrzyskie
* województwo małopolskie
* województwo opolskie
Oprócz tego, w województwie jest 72 miasta, w tym 19 miast na prawach powiatu.
ulica/ul. Jagiellońska
Katowice, Mieszkowice, Szczecin, Warszawa.
ulica/ul. Tarnogórska
Bytom, Gliwice, Kęty, Szałsza – wieś sołecka w powiecie tarnogórskim, w gminie Zbrosławice, Tarnowskie Góry, Warszawa, Wieszowa, Wrocław, Zabrze
ulica/ul. 11 Listopada
Białystok, Bielsko-Biała, Bydgoszcz, Częstochowa, Gdańsk, Goleniów. Luboń, Łęczna, Łódź, Słupsk, Stargard, Szczecin, Warszawa – Praga, Wrocław.