Bitwa pod Racławicami – miniatura
MAL101 Bitwa pod Racławicami – dzieło sztuki, ruchomość/mienie, jednym słowem z dziedziny wizualnej sztuki plastycznej obraz/malarstwo olejne historyczne/batalistyczne, miniatura na niepodrobionym zespoleniu malachitu i lapisu lazuli w barwach polichromatycznych, którą w 2023 roku namalował Wojtek/Wojciech Łuka – polski artysta malarz, plastyk, grafik i rysownik. Według wszelkiego prawdopodobieństwa Tadeusz Kościuszko z żołnierską/chłopską piechotą uzbrojoną w kosy to ogólnie najmniejszy charakteryzujący się ambitnymi walorami pozytywnej właściwości estetycznej obraz/sygnał zbrojnego starcia wojsk polskich z wojskami rosyjskimi pod wsią Racławice.
Ukazanie eksponatu
Fotografia
Dzieło sztuki MAL101 Bitwa pod Racławicami, Wojciech Łuka, 2023
Sygnatura – MAL101.
Nazwa obrazu – Bitwa pod Racławicami.
Autor – Wojciech Łuka.
Rok namalowania – 13 lipca 2023.
Tematyka obrazu – sui generis – swoistego typu – malarstwo historyczne.
Rodzaj obrazu – malarstwo batalistyczne.
Wymiary nominalne/zewnętrzne – odnośnie do wysokości i szerokości, bez żadnej wątpliwości majątku ruchomego Muzeum, – stricte – dokładnie – wyznacza zakres 13,2 x 7,7 cm.
Dziedzina sztuki – malarstwo.
Funkcja dzieła – sui generis – unikalny obraz olejny/miniatura.
Rodzaj podłoża – przywieziony z Rosji naturalnie złączony malachit z lapis lazuli.
Materiał/składnik czynności twórczej – farby olejne artystyczne.
Paleta barw obrazu wykonanego – malarstwo polichromatyczne.
Mienie ruchome – de lege lata – w odniesieniu do obowiązującej ustawy – art. 46 Kodeksu cywilnego – aktualnie, w Muzeum Miniaturowej Sztuki Profesjonalnej Henryk Jan Dominiak w Tychach. Jednocześnie, postawione w Dziale Malarstwa, Rysunku i Grafiki.
Opis obrazu
Bitwa pod Racławicami, minimalistyczne dzieło sztuki polskiego malarza, znanego artysty, jak i klasyka polskiej sztuki współczesnej, Wojciecha Łuki. Bezspornie podstawą wybuchu powstania w innych regionach Rzeczypospolitej jest właściwie odczytywana, kontemplowana i interpretowana bitwa sprzed lat przeszło 230. Wtedy, 4 kwietnia 1794 r. na uprawnych gruntach rolnych wsi Racławice wyborowe oddziały wojsk powstańczych podległe Wodzowi Naczelnemu Tadeuszowi Kościuszce pokonały rosyjskie siły zbrojne generała majora Aleksandra Tormasowa. Zwycięstwo w tamtym czasie stało się zapoczątkowaniem Insurekcji Kościuszkowskiej/Wojciechowi Łuce umożliwiło wykonać jedyny w swoim rodzaju wytwór artysty zdefiniowany konfrontacją zbrojną blisko Racławic.
Bitwa pod Racławicami miniatura – interesujący szczegół
W rzeczywistości, obraz historyczny/batalistyczny wysokości 132 mm i szerokości 77 mm, Łuka wykonał dnia 13 lipca 2023 roku. W rzeczy samej, zgodnie z prawdą możemy go nazwać najmniejszym obrazem olejnym odnośnym Bitwy pod Racławicami.
Oczywiście, Wojtek Łuka biegle zilustrował jedną z pierwszych bitew polsko-litewskiego powstania kościuszkowskiego przeciwko Rosji. Nazwanie malunku wyczerpująco współbrzmi z faktycznym stanem rzeczy, z pewnością bitwa rozegrała się 4 kwietnia 1794 r. w pobliżu wsi Racławice w Małopolsce.
Konkretnie artysta niewątpliwie udowodnił kompetentność w przedmiocie i według dokumentów istniejących, optymalnie utrwalił istotę materii. W takim razie, dokładne stadium boju po tym, jak pierwsza grupa chłopów pańszczyźnianych zdobyła trzy dwunastofuntowe działa, a druga fala zyskała osiem kolejnych armat. W wyniku tego, przechodząc na lewą flankę, Kościuszko poprowadził szarżę na bagnety, gdy Rosjanie uciekli, tuż za nim podążali kosynierzy. Faktem jest, że około 2000 chłopów uzbrojonych w bojowe kosy i piki (pokazuje to twórca) oraz 11 armat.
Ponad wszystko, wynikiem bitwy było taktyczne zwycięstwo Polski, w którym Kościuszko pokonał liczebnie słabszego wroga. W podsumowaniu, jego siły były jednak zbyt małe (malarz historyczny, akcentuje to niewielką powierzchnią unikatu), aby podjąć skuteczny pościg. Tym samym, Korpus generała Denisowa uniknął zniszczenia i kontynuował działania w Małopolsce.
Przy tym, Łuka zastąpił podobrazie malarskie wdrażając autentyczny konglomerat utworzony z lapis lazuli (kolor niebieski, zimny, symbolizujący Rosjan) oraz malachitu (kolor zielony, neutralny, symbolizujący Polaków). W istocie, formą zewnętrzną połączenia (minerału z gromady węglanów ze skałą metamorficzną), twórca nawiązał do łupaczy Homo habilis. Co więcej, nawet do afrykańskiego australopiteka, który 3,9-2,9 mln lat temu robił użytek z kamiennego noża o porównywalnym konturze dzieła. Nade wszystko, absolutne przeznaczenie namalowanych oddziałów chłopskich dzierżących kosy bojowe, człowiek sztuki pozyskał surowością podłoża.
Konflikt – dodatkowy zespół faktów
W trakcie powstania kościuszkowskiego wieś przynależała do własności ziemskiej Walerego Wielogłowskiego, herbu Starykoń. Jego dwór stał naprzeciw dzisiaj już zabytkowego katolickiego z 1778 roku Kościoła św. Piotra i św. Pawła w Racławicach – od strony zachodniej budynku barokowo klasycystycznego, murowanego, jednonawowego.
Grafika herbu
Herb Starykoń, którym pieczętował się Walery Wielogłowski, właściciel dóbr Racławic podczas polskiego powstania narodowego przeciw Rosji i Prusom w 1794 roku
Pięciu generałów z pola walki pod Racławicami
Tadeusz Kościuszko.
Jan Feliks Slaski (ur. ok. 1760, zm. 1847) – ziemiański/ziemianin z ziemi proszowickiej, syn Adama Slaskiego pułkownika Wojsk Koronnych, organizator milicji krakowskiej, generał major powiatu ksiąskiego i proszowickiego. Z bratem Andrzejem stworzył oddziały kosynierów i ich dowódca. W Królestwie Polskim/Królestwo Kongresowe m.in. marszałek sejmiku olkuskiego. Wywodził się z polskiego rodu szlacheckiego Slaskich herbu Grzymała. Odznaczony Orderem Świętego Stanisława II klasy z nadania Aleksandra I Romanowa cesarza Rosji od 1801, wielkiego księcia Finlandii od 1809, króla Polski od 1815 (Królestwa Polskiego).
Książę Józef Zajączek herbu Świnka (1 listopada 1752 – 28 sierpnia 1826) polski i francuski generał i polityk. W bitwie pod Racławicami awansowany na generał-lejtnanta za komenderowanie/kontrolę nad lewym skrzydłem.
Antoni Józef Madaliński herbu Larysza (1739–1805) był polskim generałem i dowódcą 1. Wielkopolskiej Brygady Kawalerii Narodowej podczas powstania kościuszkowskiego.
Józef Wodzicki jeden z pięciu braci, a z trzech synów Piotra Wodzickiego (1696–1770) herbu Leliwa, w latach 1744–1752 kasztelana sądeckiego, wiernego stronnika króla Stanisława Leszczyńskiego, któremu lojalnie towarzyszył w walce przeciw Augustowi II i jego żony, a swojej matki Konstancji z Dembińskich. Wnuk Wawrzyńca Jana, uważanego za protoplastę rodu, podczaszego warszawskiego, walczącego z Janem III pod Wiedniem i ojciec Stanisława, prezesa Rzeczypospolitej krakowskiej. Urodzony około 1750 w Granowie, województwo wielkopolskie, Polska.
W latach 1770-1776 oficer/porucznik w armii saskiej. Następnie w wojsku polskim brygadier w Korpusie Kadetów w Warszawie. Na Sejmie Rozbiorowym w 1775 roku powołany ze stanu rycerskiego do Komisji Wojskowej Koronnej/przedstawicielstwo utworzone w 1764 roku. Generał major wojsk koronnych. Generał adiutant króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. W 1788 roku odznaczony/kawaler Orderu Świętego Stanisława. Szef 2 regimentu pieszego koronnego im. Królewicza/oddziału piechoty armii koronnej wojska I Rzeczypospolitej w kampanii litewskiej wojny polsko-rosyjskiej z 1792 roku. W 1792 roku generał major komenderujący w zorganizowanej w 1776 roku uchwałą sejmu delegacyjnego Dywizji Małopolskiej.
Po zwycięstwie targowiczan/spisku magnackiego pod patronatem cesarzowej Rosji Katarzyny II, pozostał w służbie jako nieformalny dowódca dywizji i komendant garnizonu Kraków. Złożył przysięgę konfederacji targowickiej, ale brał udział w przygotowaniach do Insurekcji kościuszkowskiej/aktywny uczestnik powstania T. Kościuszki. Pośrednio zaangażowany/naoczny świadk przysięgi Tadeusza Kościuszki na rynku krakowskim w dniu 24 marca 1794 roku.
W potrzebie Rzeczypospolitej przeciw szeregom Rosyjskim i Pruskim, na czele swego Regimentu na polach szczekocińskich dnia 6 czerwca 1794 roku, poległ/zmarły w bitwie pod Szczekocinami, gdzie się spełniła nad nim smutna przepowiednia biskupa Sołtyka – pierwsza kula urwała mu głowę. Pochowany, w wykonanym według wzorów baroku toskańskiego, przypominającym tradycyjne włoskie świątynie kapucyńskie, kościele Kapucynów krakowskich wezwania Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Krakowie, w dzielnicy I ulica Loretańska 11, na Piasku – Kraków-Śródmieście.
Bitwa
1) Bitwa – w notacji codziennej bez wyjątku znaczna walka posiadających broń.
2) Bitwa – w aktualnej terminologii wojskowej duża ilość równoczesnych lub powtórnych interwencji zbrojnych dokonywanych możliwościami taktycznymi kilku kooperujących ze sobą frontów lub grup armii przy współudziale lotnictwa i ewentualnie marynarki wojennej. Decydująco przyczynia się do wyników kampanii.
Wojciech Bartos Głowacki
Wojciech Bartos (Bartosz, Kuman) (1758–1794), znany również jako Bartosz Głowacki, polski chłop/mężczyzna z warstwy społecznej terenów wiejskich i najsłynniejszy kosynier/żołnierz pieszych formacji ochotniczych tworzonych na zasadzie pospolitego ruszenia.
Urodzony jako Wojciech Bartosz, został żołnierzem i z innymi, podobnie uzbrojonymi w kosy bojowe podczas powstania kościuszkowskiego w 1794 roku walczył u boku Tadeusza Kościuszki.
Polski bohater narodowy podczas bitwy pod Racławicami 4 kwietnia 1794 roku, kiedy to zdobył rosyjskie działo, gasząc lont kapeluszem, co było argumentem awansu do stopnia „chorążego” i zmiany dotychczasowego nazwiska na „Głowacki”. Śmiertelnie ranny w bitwie pod Szczekocinami 6 czerwca tego samego roku. Po śmierci i pochówku w kościele Najjaśniejszej Marii Panny w Kielcach, obwołany jednym z symboli powstania i polskiego męstwa.
Biografia Wojciecha Bartosza Głowackiego
Uczestnik insurekcji kościuszkowskiej urodził się około 1765 roku jako chłop pańszczyźniany/poddany Antoniego kniazia/szlachcica Szujskiego, według wszelkiego prawdopodobieństwa we wsi Rzędowice, wprawdzie niektóre źródła jako miejsce urodzenia podają Zakrzów/osada rolnicza obecnie w województwie świętokrzyskim. Dlatego, że dokumenty kościelne zawierające szczegółowe informacje uległy zniszczeniu w 1794 roku, dokładne wiadomości są często trudne do ustalenia.
W 1783 Bartosz poślubił z mieszkankę wsi Jadwigę Czernikową, kobieta w wyniku małżeństwa nie oddała współmałżonkowi na własność dóbr materialnych/posagu. Mieli trzy córki. Bartoszowie/rodzice dziewczynek, a więc ojciec i matka pierwszą z nich ochrzcili „Heleną”, drugą „Cecylią” oraz trzecią „Justyną”.
Małżeństwa wieśniacze w owym czasie w Polsce zasadniczo były biedne. Należąca do tej zbiorowości społecznej para małżeńska/rodzina Bartoszów z trójką dzieci to ludzie niezamożni z polem liczącym od 4 do 9 morgów, bez konia i dopiero gdy Bartosz zasłynął pod Racławicami, otrzymali od Pana Szujskiego krowę i kilka innych zwierząt. Lichy dom/kurna chałupa zawalił się na kilka lat przed śmiercią Jadwigi (była wówczas wdową po Wojciechu i do końca swoich dni została komornicą).
Bartosz Głowacki stał się legendą/jednym z najsłynniejszych polskich żołnierzy/osób pełniących służbę w siłach zbrojnych/powstania i zasilił szeregi polskich bohaterów narodowych. Wiedzę o jego czynach ogłaszali wszem i wobec Ci, którzy chcieli pokazać, że Rzeczypospolitej Obojga Narodów broniła nie tylko szlachta – jej najbardziej uprzywilejowana klasa – ale także najmniej uprzywilejowana wspólnota – chłopi. Jego historia przydała się polskim patriotom w czasach zaborów, została także podjęta i wykorzystana propagandowo przez współczesnych, dla których bohater chłopski – człowiek niezamożny/niedostatecznie uzbrojony – kosynier to cenne narzędzie promocji.
Racławice – wieś położona w województwie małopolskim, w południowej Polsce. Uwieczniły się złotymi głoskami po zwycięskiej bitwie pod Racławicami (1794) w powstaniu kościuszkowskim (w czasie insurekcji kościuszkowskiej). Majątek/nieruchomość siedziba gminy Racławice, należącej do powiatu miechowskiego znajduję się około 15 kilometrów (9 mil) na wschód od Miechowa i 37 km (23 mil) na północny wschód od stolicy regionu Krakowa.
Miejsce zwycięskiej bitwy powstańców kościuszkowskich z wojskami rosyjskimi jest jednym z oficjalnych narodowych pomników historii Polski (Pomnik historii), oznaczonym 1 maja 2004 roku. Jego listę prowadzi Narodowy Instytut Dziedzictwa.